Dessau-Roßlau e.o.

Algemeen

Dit artikel gaat over Dessau-Roßlau en het Dessau-Wörlitz Cultuurlandschap, een uitgestrekt historisch landschapspark in Saksen-Anhalt dat sinds 2000 op de UNESCO-Werelderfgoedlijst staat. De oude binnenstad vormt het culturele hart, met kerken en historische gebouwen zoals de St. Peter und Paul-Kerk. Iets verderop ligt de beroemde Bauhauswijk, waar de beweging van 1919 tot 1933 heldere lijnen, geometrische vormen en zichtbare constructies introduceerde, met functie boven vorm. Het cultuurlandschap, onderdeel van het stedelijk gebied van circa 80.000 inwoners, wordt geroemd door UNESCO als een uitzonderlijk voorbeeld van Verlichtingsprincipes toegepast op landschapsontwerp. Het gebied kenmerkt zich door het netwerk van parken, de integratie van de rivier de Elbe en de harmonieuze combinatie van architectuur, tuinkunst en educatieve idealen, waardoor stad en park samen een unieke ervaring van cultuur, architectuur en natuur bieden.

Geschiedenis

De Bauhauswijk van Dessau, waar tussen 1925 en 1932 de iconische gebouwen van Walter Gropius en zijn tijdgenoten ontstonden en de moderne architectuur wereldwijd invloedrijk werd, vormt samen met de historische Altstadt, waarin kerken als de St.-Peter-und-Paulkerk het culturele hart bepalen, de kern van het stedelijk erfgoed. Het Dessau-Wörlitz Cultuurlandschap ontstond tussen 1764 en 1817 onder vorst Leopold III Friedrich Franz van Anhalt-Dessau. Geïnspireerd door reizen naar Italië, Nederland en Engeland begon hij met de aanleg van het Wörlitzer Park in 1769, het eerste Engelse landschapspark op het Europese vasteland. Architect Friedrich Wilhelm von Erdmannsdorff voerde het ontwerp uit, waarbij schoonheid werd gecombineerd met landbouw en educatie. In de 19e eeuw breidde het gebied zich verder uit en werd zorgvuldig onderhouden, terwijl het tijdens de DDR-periode in verval raakte. Na de Duitse hereniging in 1990 startten grootschalige restauraties, die in 2000 leidden tot opname op de UNESCO-Werelderfgoedlijst.

Architectuur, weetjes en foto's

Anders dan bij andere artikelen op deze site worden hier alle onderwerpen gecombineerd voor een beter overzicht: eerst de Bauhauswijk en de Altstadt van Dessau, daarna de parken uit het cultuurlandschap die ik heb bezocht, gerangschikt op alfabetische volgorde: Oranienbaum, Schlosspark Georgium, Schlosspark Luisium, Schlosspark Mosigkau en Wörlitz.

 

De Bauhauswijk en Altstadt Dessau

Hieronder vind je de foto's van de 'Bauhauswijk' en Dessau-Altstadt.

Oranienbaum

Oranienbaum combineert een Nederlandse baroktuin met een Chinees theehuis. Het park verwijst naar de Hollandse afkomst van Henriette Catharina van Nassau.

Bekijk hieronder de foto's van Oranienbaum.

Schlosspark Georgium

Slot Georgium werd gebouwd in de late 18e eeuw en bevat de Anhaltische Gemäldegalerie. De tuinen van Georgium combineren Engelse landschapsstijl met formele klassieke elementen.

Bekijk hieronder de foto's van Schlosspark Georgium.

Schlosspark Luisium

Het Luisium was een buitenverblijf van prinses Louise van Brandenburg-Schwedt. Het landhuis combineert Engelse landschapsarchitectuur met functionele landbouwvoorzieningen.

Bekijk hieronder de foto's van Schlosspark Luisium.

Schloss Mosigkau

Schloss Mosigkau is een barok slot uit de 18e eeuw met originele meubels en fresco’s. Het slot herbergt een museum dat het leven van de adel in die tijd laat zien.

Bekijk hieronder de foto's van Schloss Mosigkau.

Wörlitz

Het Wörlitzer Park is het eerste Engelse landschapspark op het Europese vasteland. Kanalen verbinden de verschillende parken met de rivier de Elbe, terwijl het eiland Stein een kunstmatige vulkaan ('Vesuvius') herbergt die educatie en vermaak combineert.

Architectonisch is het park baanbrekend: Slot Wörlitz (1773) was het eerste classicistische gebouw in Duitsland. Het Gotische Huis geldt als een van de vroegste voorbeelden van neogotiek in het land en vervulde zowel decoratieve als educatieve functies in het parklandschap.

Bekijk hieronder de foto's van Wörlitz.

Bronnen

  • Berger, U. (2000). Het Dessau-Wörlitzer Cultuurlandschap. Keulen: DuMont.
  • Buttlar, A. von. (1992). Het landschapspark: Tuinkunst van het classicisme en de romantiek. Keulen: DuMont.
  • Deutsche Stiftung Denkmalschutz. (2010). Monumentenbescherming: Dessau-Wörlitz. Bonn: Deutsche Stiftung Denkmalschutz.
  • Erdmannsdorff, F. W. von. (1789). Brieven over de reis naar Italië. Dessau: Verlag der Gelehrten Buchhandlung.
  • Förster, H. (2015). Leopold III. Friedrich Franz van Anhalt-Dessau: Hervormingen en Cultuurlandschap. München: C.H. Beck.
  • Gartenreichverein. (2023). Jaarverslag van de Stichting Dessau-Wörlitz Cultuurlandschap. Oranienbaum: Kulturstiftung Dessau-Wörlitz.
  • Giersch, U. (1998). Slot Wörlitz en het vroege classicisme. Leipzig: Seemann.
  • Hirsch, E. (2005). De kunst van het Dessau-Wörlitzer Cultuurlandschap. Berlijn: Deutscher Kunstverlag.
  • Kulturstiftung Dessau-Wörlitz. (2024). Officiële website van het Cultuurlandschap.
  • Löwenberg, J. (1876). Franz van Anhalt-Dessau en het Dessau-Wörlitzer Werk. Dessau: Verlag von Karl Aue.
  • Reinhardt, H. (2012). Tuinkunst in Midden-Europa: Van de Renaissance tot heden. Stuttgart: Reclam.
  • Rode, A. (1782). Beschrijving van het vorstelijke Anhalt-Dessauische landhuis en de tuin te Wörlitz. Dessau: Verlag der Gelehrten Buchhandlung.
  • Schenk, W. (2007). Het Dessau-Wörlitzer Cultuurlandschap als cultuurlandschap. Erfurt: Landeszentrale für politische Bildung Sachsen-Anhalt.
  • Schmidt, G. (1999). Wörlitz: Ontstaan en betekenis van een cultuurlandschap uit de Verlichting. Halle: Mitteldeutscher Verlag.
  • Sievers, J. (1957). De gebouwen en kunstmonumenten van Anhalt. Berlijn: Deutscher Kunstverlag.
  • Statistisches Landesamt Sachsen-Anhalt. (2024). Bevolkingsstatistiek. Halle: Statistisches Landesamt.
  • UNESCO World Heritage Centre. (2000). Dessau-Wörlitz Cultuurlandschap.
  • Vogel, C. (2018). Tuinkunst en Verlichting: Het Dessau-Wörlitzer Cultuurlandschap in het spanningsveld van gevoeligheid en nut. Göttingen: Wallstein Verlag.
  • Wittstock, J. (2003). Dessau-Wörlitz: Verlichting en vroegclassicisme. Berlijn: Akademie Verlag.
  • Zäch, H. (2001). Een vorstelijk paradijs: Leopold III. Friedrich Franz van Anhalt-Dessau en het Dessau-Wörlitzer Cultuurlandschap. Zürich: Verlag Neue Zürcher Zeitung.

 

Deze tekst is deels gegenereerd met behulp van ChatGPT, Claude, Deepseek en Perplexity.

Genoeg parken gezien? Bekijk dan: