Sande (Schloss Gödens)
Algemeen
Sande ligt in de Duitse deelstaat Nedersaksen, in de Landkreis Friesland, en telt ongeveer 8.700 inwoners. Het landschap wordt gekenmerkt door glinsterende watergrachten, uitgestrekte veen- en moerasgebieden en een horizon waar landbouwvelden en vissersactiviteiten de toon zetten. De nabijheid van Wilhelmshaven verleent Sande een subtiel stedelijk accent, terwijl het dorp zelf een uitgesproken landelijke sfeer behoudt.
Geschiedenis
Sande verscheen in bronnen vanaf 1168, terwijl Altgödens reeds in 785 werd vermeld. Het middeleeuwse Burg Altgödens werd in 1517 verwoest tijdens de Saksische Vete (1514–1517), waarna Schloss Gödens verrees als symbool van herstel. Het kasteel werd in 1669 na een brand in barokstijl herbouwd door Harro Burchard von Frydag. Tijdens de 19e eeuw veranderde het landschap ingrijpend door de ontginning van de veengebieden en de aanleg van spoorwegen, die de regio toegankelijker maakten. In de Tweede Wereldoorlog werd Cäciliengroden gebouwd als woonplaats voor arbeiders die werkzaam waren op de Kriegsmarinewerft in Wilhelmshaven.
Foto's
Bekijk hieronder de foto's van Schloss Gödens en de directe omgeving.
Weetjes
1. In 1642 werd de molen van Altgödens gebouwd, die eeuwenlang het graan van de omliggende dorpen maalde.
2. Het oudste bewaarde doopboek van Sande dateert uit 1678 en wordt nog steeds in het kerkarchief bewaard.
3. In 1746 vond in Schloss Gödens een groot feest plaats ter ere van de doop van een telg van de familie von Frydag, waarbij het kasteel in fakkellicht baadde.
4. Tijdens de Franse bezetting in 1811 werd in Neustadtgödens een tolstation ingericht, waar reizigers hun bijdragen moesten afdragen.
5. De eerste spoorverbinding door Sande werd in 1871 geopend, waardoor de export van landbouwproducten naar Wilhelmshaven versnelde.
6. In 1929 kreeg Mariensiel zijn eerste watertoren, die nog altijd zichtbaar boven het landschap uittorent.
7. Het ziekenhuis Nordwest-Krankenhaus Sanderbusch werd in 1947 officieel geopend in de naoorlogse periode.
8. In de jaren 1960 werd het Eems-Jadekanaal verbreed, wat de scheepvaart aanzienlijk verbeterde.
9. Neustadtgödens staat bekend om zijn zeldzame combinatie van lutherse, gereformeerde, katholieke en joodse gebouwen op korte afstand van elkaar.
10. In de omgeving van Sande worden elk voorjaar duizenden trekvogels waargenomen, die neerstrijken in de vochtige weiden en akkers.
Veiligheid
Sande kent over het algemeen een laag criminaliteitsniveau. Toeristische plaatsen zoals Schloss Gödens en de fietsroutes rond het veenland zijn veilig en goed onderhouden. De wijken Mariensiel en Cäciliengroden staan bekend als rustige woongebieden. Er zijn geen uitgesproken probleemwijken, al wordt in het dorpscentrum extra toezicht gehouden tijdens evenementen.
Bronnen
- Bundesamt für Kartographie und Geodäsie. (2023). Topographische Karten Landkreis Friesland.
- Gemeinde Sande. (2024). Offizieller Gemeindeplan.
- Heimatverein Sande. (2022). Geschichte der Gemeinde Sande.
- Institut für Denkmalpflege Niedersachsen. (2021). Schloss Gödens: Baugeschichte und Restaurierung.
- JadeWeserAirport. (2024). Flughafenhandbuch.
- Landkreis Friesland. (2023). Tourismusbroschüre Friesland.
- Landesbetrieb für Statistik und Kommunikationstechnologie Niedersachsen. (2024). Bevölkerungsstatistik Gemeinde Sande.
- Niedersächsisches Landesamt für Denkmalpflege. (2022). Denkmalverzeichnis Landkreis Friesland.
- Niedersächsisches Staatsarchiv Oldenburg. (2021). Urkundenbuch Friesland.
- Nordwest-Krankenhaus Sanderbusch. (2023). Geschäftsbericht.
- Ostfriesische Landschaft. (2023). Historisches Ortsverzeichnis Ostfriesland.
- Polizeiinspektion Wilhelmshaven/Friesland. (2023). Kriminalitätsstatistik.
- Radwanderführer Niedersachsen. (2024). Weser-Radweg: Etappe Friesland.
- Schloss Gödens Stiftung. (2022). Schlossgeschichte und Sammlungen.
- Stadt Wilhelmshaven. (2024). Wirtschaftsstandort Wilhelmshaven.
- Tourismusverband Nordsee. (2023). Urlaubsguide Friesland.
- Universität Oldenburg. (2022). Regionalgeschichte Friesland im 19. Jahrhundert.
- Von Frydag Archiv. (2021). Familiengeschichte und Besitztümer.
- Wasser- und Schifffahrtsamt Wilhelmshaven. (2023). Eems-Jadekanaal: Nutzung und Verkehr.
- Zentrum für Regionalgeschichte Oldenburg. (2024). Veen- und Marschlandkultuur in Friesland.
Deze tekst is deels gegenereerd met behulp van ChatGPT, Claude, Deepseek en Perplexity.
Bekijk ook Jever en Wilhelmshaven of de wat verder gelegen steden Bremen, Bremerhaven en Oldenburg.