Citânia de Briteiros

Algemeen

Citânia de Briteiros, gelegen in de gemeente Guimarães in de regio Braga, wordt beschouwd als een van de belangrijkste en meest monumentale castro-nederzettingen van het noordwest-Iberische schiereiland. De site beslaat ongeveer 24 hectare op de top van de Monte de São Romão op circa 400 meter hoogte en biedt een indrukwekkend uitzicht over de vallei van de rivier de Ave, waarbij de uitgebreide en goed bewaarde ruïnes van granieten gebouwen, indrukwekkende verdedigingswallen en de uitzonderlijke aanwezigheid van Romeinse architecturale elementen kenmerkend zijn voor deze archeologische locatie, terwijl het nabijgelegen dorp ongeveer 120 inwoners telt.

Geschiedenis

De site kent haar oorsprong in de Late Bronstijd, maar ontwikkelde zich tot een belangrijk regionaal centrum tijdens de IJzertijd rond de 2e eeuw v.Chr. als onderdeel van de Castro-cultuur, waarna ze in tegenstelling tot veel andere castros een significante en vroege romanisering onderging vanaf de 1e eeuw v.Chr. onder keizer Augustus, wat zichtbaar werd in de aanleg van thermale baden, een sanctuarium, geplaveide straten met afwateringskanalen en een rasterachtig stadsplan, totdat de site in de 19e eeuw werd herontdekt en systematisch opgegraven door archeoloog Francisco Martins Sarmento, wat haar internationale bekendheid vestigde en de basis legde voor de moderne studie van de Castro-cultuur.

Foto’s

Bekijk hieronder de foto's.

Weetjes

1. Het archeologische complex omvat de restanten van meer dan 150 circulaire en rechthoekige stenen gebouwen.

2. De aanwezigheid van een uitgebreid badcomplex is uitzonderlijk voor castro-nederzettingen en benadrukt de hoge mate van romanisering.

3. Talrijke Latijnse inscripties zijn gevonden, waaronder een die de aanleg van een badhuis door de civitas vermeldt.

4. De monumentale toegangspoort en de dubbele en driedubbele verdedigingswallen getuigen van geavanceerde militaire expertise.

5. Francisco Martins Sarmento wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne studie van de Castro-cultuur.

6. In de 20e eeuw werden enkele structuren gereconstrueerd om bezoekers een beter inzicht te geven in het oorspronkelijke uiterlijk.

7. De ligging bood een economisch en militair controlepunt over de omliggende valleien en handelsroutes.

8. Citânia de Briteiros staat sinds 2012 op de voorlopige lijst voor nominatie als UNESCO-werelderfgoed.

9. Jaarlijks vinden er culturele evenementen en historische re-enactments plaats die de rijke geschiedenis tot leven brengen.

10. Opgravingen hebben een indrukwekkende verscheidenheid aan artefacten opgeleverd, waaronder verfijnde keramiek, wapens, sieraden en munten uit verschillende perioden.

Veiligheid

Citânia de Briteiros bevindt zich in een beschermd archeologisch gebied zonder significante veiligheidsproblemen. Criminaliteit in de directe omgeving is uiterst zeldzaam. Bezoekers kunnen het uitgestrekte terrein veilig bezichtigen; wel wordt aangeraden stevig schoeisel te dragen vanwege het soms ongelijke en stenige terrein.

Bronnen

  • Alarcão, J. (2001). O Domínio Romano em Portugal. Publicações Europa-América.
  • Almeida, C. A. F. (1990). Proto-História e Romanização da Bacia Superior do Rio Lima. Cadernos de Arqueologia, 7, 39-61.
  • Cardoso, M. (2016). Povoados da Idade do Ferro no Noroeste de Portugal: Arquitectura e Urbanismo [Doctoral dissertation, Universidade do Minho]. Repositórium UMinho.
  • Correia, V. H. (1996). A escultura antropomórfica da Citânia de Briteiros. Cadernos de Arqueologia, Série II, 13/14, 117-136.
  • Cruz, G. (2007). Citânia de Briteiros: Roteiro arqueológico. Sociedade Martins Sarmento.
  • dos Santos Junior, J. R. (1972). A Citânia de Briteiros e a Cultura Castreja. Sociedade Martins Sarmento.
  • Fernandes, A. P. B. (2010). A Romanização do Noroeste de Portugal: O Caso de Bracara Augusta [Doctoral dissertation, Universidade do Porto].
  • González-Ruibal, A. (2006). House societies vs. kinship-based societies: An archaeological case from Iron Age Europe. Journal of Anthropological Archaeology, 25(1), 144-173.
  • González-Ruibal, A. (2007). Galaicos: Poder y comunidad en el Noroeste de la Península Ibérica (1200 a.C. - 50 d.C.). Brigantium.
  • Lemos, F. S. (1993). Povoamento romano de Trás-os-Montes Oriental [Doctoral dissertation, Universidade do Minho].
  • Lemos, F. S., & Cruz, G. (1995). Citânia de Briteiros: visita guiada. Sociedade Martins Sarmento.
  • López Quiroga, J. (2004). El final de la Antigüedad en la Gallaecia: La transformación de las estructuras de poblamiento entre los siglos V al X. Fundación Pedro Barrié de la Maza.
  • Martins, M. (2015). The Iron Age in Northern Portugal: Looking from the North. In A Idade do Ferro no Norte de Portugal (pp. 15-29). APAQ.
  • Martins, M., & Silva, A. C. F. (1984). A estatuária da cultura castreja. Trabalhos de Antropologia e Etnologia, 25(2-4), 135-155.
  • Mota, A. (2008). A Citânia de Briteiros no contexto da romanização do NW peninsular. Câmara Municipal de Guimarães.
  • Pereira, G. (1996). A romanização do território entre os rios Leça e Ave. Cadernos de Arqueologia, 13, 7-38.
  • Queiroga, F. M. V. R. (2003). War and Castros: New Approaches to the Northwestern Portuguese Iron Age. BAR Publishing.
  • Redentor, A. (2001). Inscrições Latinas do Conventus Bracaraugustanus em Território Português - Revisão e Novos Textos [Doctoral dissertation, Universidade de Coimbra].
  • Ribeiro, J. (2009). A cerâmica comum romana da Citânia de Briteiros: contributos para o estudo da romanização. Portugalia, Nova Série, XXX, 167-190.
  • Sampaio, H. A. (2014). A ocupação pré-romana da foz do Lima. Centro de Estudos Regionais.
  • Sande Lemos, F. (1993). Povoamento romano de Trás-os-Montes Oriental [Doctoral dissertation, Universidade do Minho].
  • Silva, A. C. F. (1986). A Cultura Castreja no Noroeste de Portugal. Museu Arqueológico da Citânia de Sanfins.
  • Silva, A. C. F. (2007). A Citânia de Briteiros e a Cultura Castreja. Sociedade Martins Sarmento.
  • Silva, A. C. F., & Gomes, M. V. (1992). Proto-história de Portugal. Universidade Aberta.
  • Soeiro, T. (1984). Monte Mozinho: apontamentos sobre a ocupação entre Sousa e Tâmega em época romana. Penafiel.
  • Tranoy, A. (1981). La Galice Romaine: Recherches sur le Nord-Ouest de la Péninsule Ibérique dans l'Antiquité. Diffusion de Boccard.
  • Vaz, J. L. (2000). Fortificações e Povoamento no Norte de Portugal (séc. IX a.C. a I d.C.). Edições Chaves Ferreira.
  • Waterman, A. J., & Thomas, J. T. (2011). When the bough breaks: childhood mortality and burial practice in Late Iron Age Britain and Ireland. Journal of Archaeological Science, 38(12), 3487-3495.

 

Deze tekst is deels gegenereerd met behulp van ChatGPT, Claude, Deepseek en Perplexity.

Bekijk ook Braga, Guimarães en Ponte de Lima.